valulju

valulju
sinivecikan na ruvaruvarung
Dendrocnide meyeniana
pinapungadan ni (Walp.) Chew
zumanga a ngadan
kinakaian na amilika	Lipa
kai a sakizaya	lidateng
ciniukuan	咬人狗

izuazua a valulju i pilipinas kata maruqalu, namapavalitan a cemecemel i vecekadn a sasusuan tua vavavan na katjunangan i taiwan. masa uri minvalak azua a qaljic nu macelecel ta djuy na valulju, sa pasemalawanga tia ramaljemaljeng tjanuitjen: “nu qemudjaqudjalj, maya kiqilja ta qudjalj sa ljatuku ta kasiw; qaw nu macelecel taicu a cemel, sa maqati a semuricing ta cuqus na qailjuay sa djemuas ta qetim na qailjuay tua naminvalak a kinacavacavan, sa ini’a saqetjuanga.”

kasicuayan, uri semanpazangal a paiwan i pasakacedasan taicu a valulju nu semanmaqacuvucuvung; uri djinukul naicu a asav na valulju a ramaljemaljeng tua kaqunuwan, sa kipaqadilj a kaqunuwan tua kilutud. nu inika rukiqadilj a kaqunuwan sa kacuin na matjaljaljak tua venewa kata patekel tua sikataqaljan. saka, uri patavungen ta kaqunuwan a mamazangiljan kata pulingaw tua papaulingaligaw tjaiamadju nu napasaliw tiamdju.

navenecik ta ngadan na qinaljan a “馬奴爾社” i qatupu a “台東州採訪冊” avan a ngadan naicu a cemel a valjulu, qaw napasetavatanga a qinaljan ta bulibulusan (嘉蘭) na kinzang i taitu tucu.

kaizuan

1.鄭漢文、王相華、鄭惠芬、賴紅炎編(2005)，《排灣族民族植物》，行政院農業委員會林業試驗所。P190。