Fuli
Fuli(富里鄉)
| vuli guan | |
 | |
 | |
| na tjaivavaw a sihu a kinapangaljan a paljavak | kalinku king |
| sicuayanga a ngadan | dacuang(大庄),kungpu(公埔) |
| sepaljavak | puluq sa tjelu a mula, drusaiday sa lima puluq sa sepatj a talingan |
| sihu
-guciu -remasudj a kilalaing takakudan a pacaqan -qinati a hulic a sihu |
-陳榮聰(pacun ta guciu na vuli) -nasevuli a gukusiu -daihiyukay na vuli |
| pulingetjan nua kadjunangan | 176.3705 km² |
| kinamamamawan tua vavavan nua gadu | lima taiday sa sepatj a maru vavavan tadjekuacan (504m) |
| caucau
-pipenuljatan na caucau-papu ngadan tjai sangasangas -paljingan |
-siva kuzulj sa siva taiday sa sepatj puluq sa lima a caucau(9,945)(2021 a cavilj sigac) -masansimuluq (10) -sepatj kuzulj sa lima puluq sa pitju a paljingan (4,057) |
| sasupuan na yubinkiuku/yuzeng | 983 |
| pukeljang a venecikan na takakudan a umaq a sihu | 10015100 |
| tjuljivar ta guan | yuli, zusi, cangbin, |
vuli gu (’inamizukuan：Kongpo；nginaingayngan：fuˇ liˋ hiongˋ) imaza i pasanavalj tua kalingu king, a i viri nakidjekec tua yuli, a i kaledep nakidjekec tua zusi, a i kacedas a pasaviri nakidjekec tua cangbin, a i kacedas nakidjekec tua cenkung, a i kacedas a pasanavalj nakidjekec tua dunghe, a i navalj kicaing tua i cesang.
a imaza izua a ita kudrav a caucau, izua haka, pairang, ciuku, amizuku, dawulung zuku, makadaw zuku kata silaya zuku kemaizua maretimalji a kuka a tjuruvu a caucau matjevetjevelj. a kai ’inamizukuan kata nginaingayngan. katalemmang avan aza nugiu, izua vuli paday, ngilengil kata kingtjang a pazangal a racev. aza liuseshisan(六十石山’inamizukuan：Talampo), lusan tjaljitiw kata siawtiensiang(小天祥) i dungvu kunglu pavan nu pungadan a kivangvangan.
cinalivatan remasudj ta vincikan
pakata neycengpu a “kiman ta kadjunangan a paqaqalut a lemusadj a vecik”, izua vecik a pakata ngadan nua “vuli guan”: aza vuli guan imaza i vecekadan a kalinku kata valangaw sevesevec a lizulizuk. avan a tjapasanavalj a guan i kalingu king. aza sikataqaljan tjatjuruvu ta haka, pairang, makadaw, dawulung kata amizuku, izua a mavekelj a sebunun kata ciuku. a sicuayan a ngadan “kungpu”(公埔), au imaza a kadjunangan izua mapida siqivuan:
- kasicuayan imaza na sihu a dantay kata na pinpu zuku a papagungan, sipaquziquzip ta gung kata sizi, saka makalap tua ngadan, sa izua “kungpu” aicu a ngadan.
- ka 1875 a cavilj a tinagiljan, sualapen ta kinaqilji a mareka kulet, ka lemindjelj ta pinanka vukency(撫墾局), pakeljang ta qemuma a kakudan, tjinuicun a macidilj kiqalutanan ta ita marutarauljan a can a qemuma, au sapavai uta vavua ita marutarauljan a pakasengeseng. aza inianan kinasengsengan a quma, san “kungpu”. pakata “vuli” a ngadan, izua liaw a siqivuan. lja culj a kadjunangan, sinan pazangal a penaday seman racev, sa ka 1937 a caviljan sikatapuluq a qiljasan ita a qadaw, pavalitan ta vulizuangyican(庄役場), “namirazek kata seljenguwaq a guan” a imi.
- ka 1937 a caviljan pavalitan ta ljavakan tua kadjunangan, sipapungadan nua ripung ta niamadju a nasicuayan a qinaljan a ngadan a “vulizuang”, tucu izua tauta mamaw a ngadan ca “vuliting”(富里町) i ripun i cyanye(千葉) king, lja aicu “vuli” i kalinku izua zuma a imi “na seljenguwaq a guan” aya.
ka cinting a djiday remasudj ta vincikan
aza sangasangasan a sinitjawcikel a vecik a sikataqaljan imaza, avan ca dawulung kata makadaw zuku, ka 1845 a caviljan a talju 1895 a caviljan, izua tjuruvuan a pinpu zuku a malivu i maza, izua vecik a pakata likishi i patekuteku:
- 1845 a cavilj, aza tjelu a qinaljan ki tjelu puluq a paljingan, tu tjelu taiday a caucau i akaw pasateku a dansui(淡水) pana kata (dawulung zuku) puluq sa drusa a a paljingan, tu pitju puluq a caucau i takaw liukuy(六龜) patjavat i dungli.
- 1851 a cavilj, izua mareka makadaw zuku kemasi akaw cesanwandjinzuang(赤山萬金莊) patjavat i dungli.
- 1862 a cavilj, izua tapuluq a paljingan kemasi vuljavuljau patjavat i dungli.
- 1866 a cavilj, izua tu drusaiday a caucau kemasi takawcysan(旗山) patjavat i dungli.
- 1868 a cavilj, aza mareka caucau kemasi akaw djukaycu(九塊厝), patjavat pasa dungli au i sepay, minli, lusan kata vuli a kadjunangan.
- 1875 a cavilj, ti pancinyuan(潘琴元)kata unem puluq a caucau kemasi takaw vungsan(鳳山) patjavat i minli.
ka ripun a djiday remasudj ta vincikan
ka 1920 a caviljan teveljeng ta tacuang kata kungpu matadrusa a cy(區), au lemindjelj ta dazuangcy patjeljatucu, sipavecik pasa tua kalingukang ting yuli citing sa kanrivi, au namatjasepatj a kadjunangan, dazuang, turenpu(頭人埔), kungpu(公埔) kata dukangpu(堵港埔). ka 1937 a cavilj pavalitan ta vulizuang, sipavecik pasa tua kalingukang ting yuli djin(郡) sa kanrivi, au namatjasepatj a kadjunangan, dali(dazuang), zutien(turenpu), vuli(kungpu) kata djie(dukangpu). kapuamin a maqaqeci, pavalitan ta vuli guan, sipavecik pasa tua kalinguking sa kanrivi.
paljavak tua kadjunangan remasudj ta vincikan
vuli guan izua wudjiang, dungli, wanning, sinsin, zutien, sebay, minli, vuli, yuvung, vungnan, vunan, shutien, lusan aicu ki puluq sa tjelu a mula kata drusaiday sa unem puluq sa ita talingan. pakata neycengpu a ziriu, mata 2017 a cavilj lukugac, izua sepatj a kuzulj sa puluq sa sepatj a paljingan, 5687 a uqaljaqaljay, 4769 a vavayavayan, ki 10456 a caucau. lemita ta paljingan a caucau avan nu 2.61. pakata mavalidan 60 a caucau/km².
izua siva a qinaljan imaza, cilamitay(吉拉米代), talampo(達蘭埠), monating(姆拉丁), cirakesay(基拉歌賽), pacuya(巴族耶), ancoh(安住), maliwang(馬里旺), lupo(露埔), cihalaay(黑暗).
caucau remasudj ta vincikan
| cavilj | caucau | +:metjeruvu
-:mavekelj (%) |
| 1981 | ita kudrav sa siva kuzulj sa alu taiday sa drusa puluq sa pitju a caucau (19,827 a caucau) | — |
| 1986 | ita kudrav sa alu kuzulj sa lima taiday sa unem puluq a caucau (18,560 a caucau) | −6.4% |
| 1991 | ita kudrav sa unem kuzulj sa drusa a caucau (16,002 a caucau) | −13.8% |
| 1996 | ita kudrav sa lima kuzulj sa lima taiday sa siva puluq sa unem a caucau (15,596 a caucau) | −2.5% |
| 2001 | ita kudrav sa tjelu kuzulj sa lima taiday sa tapuluq a caucau (13,510 a caucau) | −13.4% |
| 2006 | ita kudrav sa drusa kuzulj sa drusa taiday sa alu puluq sa drusa a caucau (12,282 a caucau) | −9.1% |
| 2011 | ita kudrav sa ita kuzulj sa tjelu taiday sa alu puluq sa pitju a caucau (11,387 a caucau) | −7.3% |
| 2016 | ita kudrav sa lima taiday sa lima puluq sa pitju a caucau (10,557 a caucau) | −7.3% |
guciu remasudj ta vincikan
| sazazatj | guciu |
| 1 sangasangasan | 林水木 |
| 2-3 sikamasanmusalj kata sikamasan tjelulj | 呂元清 |
| 4 sikamasan simatjelj | 林水木 |
| 5 sikamasan limalj | 林金貴 |
| 6-7 sikamasan nemelj kata sikamasan pitjulj | 洪金海 |
| 8-9 sikamasan valulj kata sikamasan sivalj | 鄧民宏 |
| 10-11 sikamasan simuluq kata sikamasan simuluq saka ita | 賴振東 |
| 12-13 sikamasan simuluq saka drusa kata sikamasan simuluq saka tjelu | 蘇孝信 |
| 14-15 sikamasan simuluq saka sepatj kata sikamasan simuluq saka lima | 鄧國祥 |
| 16-17 sikamasan simuluq saka unem kata sikamasan simuluq saka pitju | 黃玲蘭 |
| 18 sikamasan simuluq saka alu | 陳榮聰(tucu) |
sinupuan remasudj ta vincikan
| kucung a gaku |
| gaku na kucung a vuli |
| gaku na kucung a vubey(富北) |
| gaku na kucung a dungli(東里) |
| kukumin a gaku |
| gaku na kukumin a vuli |
| gaku na kukumin a wudjiang(吳江) |
| gaku na kukumin a dungli |
| gaku na kukumin a shutien(學田) |
| gaku na kukumin a yungvung(永豐) |
| gaku na kukumin a dungzu(東竹) |
| gaku na kukumin a minli(明里) |
| gaku na kukumin a wanning(萬寧) |
nasidjaravacan remasudj ta vincikan
| kisiya a djalan |
| taiwan kisiya kanriki |
| a kisiya a djalan a cemalivat tua taiwan i taitu |
| disiaba i dungli |
| disiaba i dungzu |
| disiaba i vuli |
| kunglu |
 masansivalj a djalan i taiwan
|
 masansika drusamuluq sa tjelu a djalanan i taiwan
kemasi vuli pasa dunghe(東河) |
 masansika tjelumuluq a djalanan i taiwan
yucan(玉長) kunglu |
| basu |
| basu a kalinku (izua 1120,1130 kata 1137) |
| basu a ding dung |
kivangvangan remasudj ta vincikan
| 小天祥 | siawtiensiang |
| 公埔遺址 | kungpu sicuayan a kakaizuanan |
| 秀姑巒溪 | siukuluan a pana (’inamizukuan: siwkolan a tarawadaw) |
| 東里玉蓮寺 | dungli yulien a biu |
| 六十石山金針園區 | liuseshisan a kingtjang a kivanvangan |
| 東竹義民廟 | dungzu yimin a biu |
| 玉溫泉 | yu a ungesing |
| 東里邱家古厝 | dungli ti ciu a sicuayan a umaq |
| 東里百年碾米廠 | dungli itaiday a cavilj paday a kuba |
| 羅山瀑布 | lusan a ungesing |
| 東里鐵馬驛站 | dungli disiaba a kisiya |
| 富里溫泉 | vuli a ungesing |
| 東里溫泉 | dungli a ungesing |
racev remasudj ta vincikan
| 東里御皇米 | dungli yuhuang a paday |
| 銀川有機米 | yicuan inia katjedukuan a paday |
| 富麗米 | vuly a paday |
| 金針 | kingtjang |
| 段木香菇 | cuvuq nua riningetjelj a kasiw a ngilengil |
| 富里咖啡 | vuli kafi |
| 牛樟芝 | kacangula |
| 蜜香紅茶 | qudjidjilj salum alju a ucia |