djaqas
aicu a djaqas (Lagerstroemia subcostata) a kinakasivan na kudresul saka sadjelung, namavalid a vucir, kakedrikedriyan a nama qupuqupung a vangalj, nu kiyurag kisuraljiralj, caljeqil aravac a kemapaz.
| djaqas | |
 | |
| sinivecikan na ruvaruvarung | |
| Lagerstroemia subcostata | |
| pinapungadan ni Koehne | |
| zumanga a ngadan | |
| kinakaian na amerika | Taiwan Crepe Myrtle |
| pinairangan | khu-ná-hoe |
| ciniukuan | 九芎 |
izuazua a djaqas itjainavalj a vincekadan ta chuku kata iteku tua sasusuan tua vavavan na kadjunangan i taiwan a ljemaveljav kata ljemavigan. qaw izua a liaw a kadjunangan a sinipapungadan ta “djaqas”, masa a liaw a djaqas izua.
aicu a pacugan nua djaqas a ngadan, avananga a maviking a aicu a kasiw. aza a vencikan a “九” (siva) mavananga a masanliawliaw, qaw aza a vencikan a “芎” avan a rukurukung numaya.
masa maviking aza a kasiw, sa inia maqati a sialangan tua temapau, amin a maqati a sicukau tuqadavanga, avan a tuzung kata qidung. izua a natideq a cuqus na djaqas, sa alapen ta kasiw nua kacalisiyan tua malang ta vaqu a cadju kata tjaljev tua pinaquzip a tjaynan.
rupacucun tazua a djaqas i sineljavekan nua paywan, sa tjaljapazangal a kasiw tuqadavanga. maqati a aicu a kasiw a malap tua pecungu, qaw inia kaljava ta nametadanga.
sa, tjaljapazangal tua qemaljupqaljup a cinunan, tuki a i ruqudjaljan. saka, azua a kasiw nua djaqas, mavananga a nangaq a kasiw tua malang ta lingay.
a pacugan a ngadan nua djaqas, avan a tjamaqacuvunganga a djaqas nu macelaqut aza a kasiw. nu maumalj a kinaqadaqadavan, mekeljang a aicu a kasiw, sa sinan tjaljapazangal a kasiw tuqadavan nua kacalisiyan. nu kaljavevegan tucavilj, izua a veneve a djaqas, qaw azua a vaqu a temugutanga a tjaqaca a 一尺, sa qinemav ta kakanen na zuma a cemel. azua a cuvuq na djaqas, paqaqenetj ta kacalisiyan tua masik i vaqu a quma. qaw, nu lumuken ta ledjeledje a asaw nua djaqas, sa maqati a papucemecemel. tjengelayuta aravac a lava ta keman ta ledjeledje a asaw nua djaqas. sa maqati a malumanga a vangalj tua sinan ta tamadang nua kuakuang.
patjara sikudakudan nua djaqas remasudj ta vincikan
sinansenay remasudj ta vincikan
numasudjusudju ka sicuyan,sinan parutavak, (kavalanga lidaqasen nu kiyurag kisuraljiralj), ulja namaya ta djaqas a ikamevuluvulung siniaya.
sinancekecek remasudj ta vincikan
aicua djaqas, makaya tja sicekecek a seman paljaljaqedian, nu venvu tja kakiavangan ta siasikan ta vaqu.
sipapuljipaq/ sipapuljiva remasudj ta vincikan
nupucekelj a mamazangiljan, namasan lalisian a ljipaq. azua sipapiayayan tua sudjusudju na uqaljaqaljai, nu kaljasalutan makaya sematjez ta djaqs a papuljipaq.
sidjupidjupil remasudj ta vincikan
azua ngaingav a asav, tja tjutjuqen, makaya sidjupil ta piqay a pucemel.
sisanqidung remasudj ta vincikan
kumalji a kaljaqudjaljan mezua a ravac a sipecungu, nanguaq aravac a sanqidungen.
sinankakanen remasudj ta vincikan
azua maka gadu a lava, tjengelay a keman tua ngaingav a qasav.
sisantjuzungen remasudj ta vincikan
makaya ravac santjuzungen tua tjakit tua kaukav tua siqunu tua tjatjukun tua tjukuzan tua vukavuka.
kasizuan remasudj ta vincikan
鄭漢文等，2004，《排灣族民族植物》。臺北：行政院農業委員會林業試驗所。P57。