Maui
Maui(毛伊) imaza i Autearua a qinaljan, izua za milimilingan na kaizuanan a patjara ti “Maui”aya. aicu a ti Maui, pulju a aljak a kemasi kakedrian. ljakua kinilailaingan na cemas sa papeqacain. manasika maqati timadju a masan papamaw a caucau katua cemas. mayanga puqentjan, sa narakac timadju a kiqeci ta qalja, manasika sinan cemas nua mauli a kaizuanan i Autearua. ljakua timadju, tjengelay aravac a kiqayam tua pazangazangal a sengesengan, tjengelay uta a lemanaw tua salasaladj, mayanga saigu a palisi uta, sa pinakata san “ljemikay a pulingaw” inaya nua sikataqaljan. saka naseminamalji aravac a picul katua caquan ta kinasan pulingaw nimadju, ayatua kemasi ta vuvu a vavayan nimadju a nagemaugaw tua na seminamalji a cuqelay a sipalisilisi. sa izua timadju a naqemacuvung tua na seminalmaji a sengesengan, izua za “lemedaw ta sapui, cempu a seman calis, panadip ta kadjunangan katua qemati tua vatu……. ayaya, qau na kiqeci anan timadju tua “sipacacai a vavayan a cemas”, sa ini a macai timadju, avan a sinika pungadan ni Maui i Autearua a qinaljan.
milingan a patjara ti Maui
remasudj ta vincikansaka, imaza i tua kakudanan na bulinisian, liaw aravac a tjaucikel. patjara “pinanadipan ni maui a qinaljan a kadjunangan”, qau a Autearua a qinaljan, mavan a tjaljakudrakudralan a qinaljan. izua maljesepatj a kaka a uqaljay nimadju, seman paqeteleng aravac tjai Maui, sa ini a pakiciuren ti maui a semaljavek a kipanadip. ljakua ti maui, kicakaw a malang ta sipanadinadip a turivecan, sa kiqilja uta timadju i patekuteku ta varukur na kaka. patje uri cemaca tua kiniciqaw a pasatjladj, manu keljangen anga ti maui i tjaladj. qau, sa izua ti maui a kipanadip, manu palisin anan a turivecan, sa sivaliljing a alalj a pasaljavek. sa ljetjalatjaladj anga a sipanadinadip, manu mesadjelung anga, matu namadjameq ta nemanga. sa sikigalju nimadju a lemakac, sa lakacen a patjekacauanen a ciqaw, ljakua, “galjuanan” ayain ni maui tua mareka kaka, “ku papiminesegau anan na ljavek a cemas ti tangalua, sa tja civiciviqau anga ciqaw” ayain a kaka. ljakua maratjak aravac a mareka kaka nimadju, sa pacaciviciviqen anga a ciqaw. aicu mavan a masan kadjunangan a pitjaivililj i peitaw a qinaljan. izua gadu, vacalj, ceva katua tjaguy na malengedj i ljavek.
i Autearua
remasudj ta vincikanqau, imaza i Autearua, liaw aravac a sinikipacacapilj ta milingan ni Maui. sa imaza i Waipunamu, izua za sinipapungadan ta “Siniqaqeci a Varukur ni Maui” aya, izuanan a qinaljan sinipapungadan ta “Maui a Qaciljay” aya uta.