Israil
Israil (מְדִינַת יִשְׂרָאֵל；دَوْلَة إِسْرَائِيل)
| flag |  |
| vinecikan |  |
| Paketu nakukka | 《הַתִּקְוָה》 |
 | |
| Kai | |
|---|---|
| kai nakukka | Arabia |
| vecik nakukka | Arabia |
| sihu | |
| vusam na kukka | Reuven Rivlin |
| sihuciu | Benjamin Netanyahu |
| lipuinciu | |
| kadjunangan | |
| penuljat | 22,072 km^2 |
| pana | 2.12% |
| Gini & HDI&GDP | |
| Gini (2014) | |
| HDI (2014) | 0.682 |
| GDP | 11,050.39 |
| caucau | |
| penuljat | 93,453,000 |
| zuku | |
yiselje a kunian (kai a sibulai(希伯來):מְדִינַת יִשְׂרָאֵל；kai a alabu(阿拉伯)：دَوْلَة إِسْرَائِيل, pinaka yiselje auta (kai a sibulai(希伯來):יִשְׂרָאֵל；kai a alabu(阿拉伯)：إِسْرَائِيل；kai a luma(羅馬)：Isrāʾīl)，mavan a kunian a kisumadju a rarasudjan. ka 1948 a caviljan sikalima a qiljasan tapuluq sa sepatj a qadavan tazua masan ta kuni tiamadju. izua tu siva a taiday a kudrav a caucau. sedjelj a Yehudim (yutai a caucau nua aya). pakata kai na kuga mavan a sibulai a kai kata inamilikan.
yiselje imaza i asia kata eurup(歐洲) a macacevungan, mavan auta a tjatjuruvuan a zuku a kakaizuanan. a kadjunangan imaza i pasaviri a 阿拉伯半島, a i pasakacedas a 地中 a ljavek(地中海) kata i pasaviri ta 紅 a ljavek(紅海) a 亞喀巴灣, nakidjekec kata balesetan(巴勒斯坦) a kadjunangan. a i viri nakidjekec kata 黎巴嫩, a i pasakacedas a viri kicaing tua 敘利亞, a i pasakacedas kicaing tua 約旦[1], a i pasakaledep a navalj kicaing tua 埃及西奈半島.
ayatua inika qaca a pinaljavakan a yiselje, pakata 聯合國 a piniliq a kanri a penenetj ka 1947 a caviljan, izua 1.52 a kudrav km² a pulingetjan nua kadjunangan.nasecevung ta pusepatj a maqaqeci, izua tu 2.5 a kudrav km² a paqulidan a pinaljavakan tucu, izua tu 470 km kemasi viri patje navalj aicu a kadjunangan, izua tu 135 km tja qaca kemasi kacedas patje kaledep, a kinalangan nua kadjunangan ladruladruq au tjaljikedri pasakacedas patje kaledep. avan sika maretimaljimalji a alangan a kadjunangan kata kalevelevan.[2] aza 特拉維夫 mavan a vecekadan a remagingku kata keci vaquan a hici, au a 耶路撒冷 mavan a tjaljavavavan a sihu a kaizuanan. ljakua izuanan a munday i kacauan patjara djemadjas tua manguaqan na i 耶路撒冷 azua sihu na yiselje.
kakaian
remasudj ta vincikansinipasemalaw a kakaian a hibru nua sihu a israil. ljakua pazangal aravac uta a kakaian a arabik imaza i israil.[3][4][5] sinikiljavaran a kakaian a hibru nua tjatjuruvu a caucau a seisrail. ljakua izua uta a sinipatatevelak a maretimaljimalji a kakaian imaza ayatua izuazua a tjuruvu a caucau a sezumazuma a kunian i kacauan.
kinatuluan
remasudj ta vincikan_sign.jpg)
aicu a i serayru namasan tjaljavavavan tua sinupuan katua kinituluan nua marekasikata’aljan i tua i pasamaza i 中東地區, makaya a kiamaw tua 韓國 nu pitjanuitjen a pasakacedas a cawcauan a marekakunian, nu pimaza i kacauan tua marekakunian sakamasan drusa a pulu’ saka ita a pasa’ayavan.[6] nu semusu tua vecik a kemasi 聯合國, a keljangan tua vecik nua ta’alja’aljan, tiamadju uta a se’iserayru a tjaljaturuvuan ta i maza i 中東地區 tua kunian.[7]
a situluan a penetj na se’iserayru, azua a pinaka i vecekadan a situluan namasantjelulj, a patagilj a kitulu(’icininsi a talju rukuninsi), kukumingaku, sa talju a 高級中學, azua a kuletj nua sihu tua kitulu nua taramacidicidilj kemasi ’icininsi a talju kukumingaku. aicu a namatucu a situluan patjeljapadjulu tua siking tua sisupu ta daygaku niamadju, azua a sisikingan kinasi tua maretemaljimalji a kamuku, izua 希伯來語, 英語, sikisangan (數學), pakatua sisiw a situluan (聖經教育), pakatua na sikata’aljan (公民學), katua 文學. izua a zuma a pinili’an a siking a maru(化學,法語 ) . ka i 2003anga a caviljan, izua a 56.4%a pasatjuruvu a situ a namakalap tua semupu tua daygaku, azua a se希伯來語a situ izua a 57.4% a pasatjuruvu, ‘aw a se拉伯阿語 a situ izua 50.7%.
azua a namakalap tua semadaygaku a semupu a situ, makaya a semupu tua tjaivavav a kakituluan a gaku. azua a marekadaygaku tjara izua a maretimalji a kulet tua vavavan a tinsu tua sialapan tua gaku, saka sinikinemenem uta a 心理測驗 (maru na ‘arimika a SAT). ayatua sihu a nalemingedjelj tuazua a mareka gaku, sika kedri a sivaivai a paysu tua sisupu nua marekasitu. a i ‘iserayru izua a alu a daygaku katua tjaiteku ta daygaku a izua a tjelu a pulu’ katu izua a pasaliav. saka nu kisusu tua i 2006 a caviljan nua Webometrcs, a i 中東地區 a tjalja vavavan a tapulu’ a daygaku, izua a matapitju i maza i ’iserayru, azua a ’aya’ayavan a matasepatj a daygaku sedelj a se’iserayru.
kakukakudan
remasudj ta vincikansikakukakudan nua caucau a yutay aicu a palisian a yutay katua cinalivatan niamadju ka caviljan a mareka kuzulj, mavan a kakukakudan nua i israil. a imaza i israil izua tjuruvu a taqaljaqaljan nua seyutay a kemasi tua zumanga a pinaljavakan a kunian. manasika kaizuazua a maretimaljimalji a sikudakuda tua kininemeneman. a i kacauan a sipasemalaw a paqulid namin a kunian a israil aicu a kakaian a hibru (Hebrew language).
kininemeneman tua venecik
remasudj ta vincikantjalialiaw izua sivecivecik a kakaian a hibru tua kinemeneman tua venecik nua i israil. kininemeneman nua i israil tua venecik aza cinalivatan nua sinipapirazekan a kakaian a hibru tua tjaljapazangal a sinikiljavaran tucu. sivecivecik a sikiljavaran nua tjatjuruvu a caucau i israil aza kakaian a hibru kemasi tua ka 1800 a caviljan a patje ka 1900 a caviljan.
pinapuliguan tua tjaljabulayan a iga nua kakaian a seqaljaqalja nua auskar (The Oscars) izuanga matjapuluq a iga a seisrail kemasi tua sinankunian a israil.
kaizuan
remasudj ta vincikan- ↑ Palestinian Territories. State.gov. 2008-04-22 [2012-12-26]. （原始內容存檔於2013-01-12）.
- ↑ Israel. The World Factbook. Central Intelligence Agency. 2012-11-20 [2012-12-03]. （原始內容存檔於2018-12-25）.
- ↑ Israel approves 'Jewish nation state' law. BBC News. 2018-07-19 [2018-07-21]. （原始內容存檔於2019-02-12）.
- ↑ Israel Passes ‘National Home’ Law, Drawing Ire of Arabs. The New York Times. 2018-07-19 [2018-07-21]. （原始內容存檔於2018-12-24） （英語）.
- ↑ Israel. The World Factbook. Central Intelligence Agency. 2012-11-20 [2012-12-03]. （原始內容存檔於2018-12-25）.
- ↑ NationMaster - Statistics > School life expectancy. [2007-03-27]. （原始內容存檔於2007-04-05）.
- ↑ United Nations Development Programme Report 2005 (PDF). [2007-03-27]. （原始內容存檔 (PDF)於2007-06-20）.